Acıbadem Üniversitesi Tıp Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ata Akın, 'Tıp Mühendisliği nedir?' ve 'Biyomedikal Mühendisliği'nden farkı nedir?' sorularını yanıtladı.
Tıp Mühendisliği nedir?
"Tıp Mühendisliği, sağlık alanında ihtiyaç duyulan her tür teknolojik çözüm geliştiren bir alandır. Tıp Mühendisliği'nden mezun olan mühendisler, sağlığın her alanında çözüm üretebilir. Tıp Mühendisliği; tıpta olan ihtiyaçları anlayabilecek anatomi ve fizyoloji bilgisi olan, sorunlara tasarımla yaklaşabilecek, teknolojik çözümler getirecebilecek mühendisler yetişiyor."
Biyomedikal Mühendisliği'nden farkı nedir?
"Daha Biyomedikal Mühendisliği lafı yokken 1940'larda İkinci Dünya Savaşı dönemleri ABD'de doktorların acil ihtiyaçları oluyor. Yaralı asker geliyor, hemen bir tedavi uygulamaları lazım. Hastaneler dolup taşıyor. Doktorlar yetişemeyince, aletler de yetişememeye başlıyor. Elektrik mühendislerine gidiyorlar, 'Bizim sürekli sıkıntılarımız oluyor, bize yardım edin' diyorlar. ABD'de Elektrik Mühendisleri Odası, Medikal Elektroniği diye bir branş açıyor. Bir grup mühendis, doktorlara yardımcı olmaya başlıyor. Savaş bittikten sonra doktorlar, mühendislerden o kadar memnun oluyorlar ki ve mühendisler yaptıkları bu işten o kadar memnun oluyorlar ki, üniversitelere 'Hocam bunların bir eğitimini hazırlasanız' diyorlar. Bunun üzerine 1950'lerde Medikal ve Biyoloji Mühendisliği adı altında master ve doktora eğitimleri başlıyor. Genellikle elektrik ve makine mühendisliği okumuş çocuklar bu alana giriyor. Aradan biraz zaman geçiyor. Hem doktorların ihtiyaç duyacağı teknolojiler hem hastalara en iyi tanı ve tedavi konacak teknolojilerin yapılmasının ötesinde hastanelerin de ihtiyaç duyduğu teknolojiler var. Havalandırması var, ışıklandırılması var, hastane yataklarının özel tasarımı olması gerekiyor.
1960'lara geliniyor. Medikal ürünler üreten şirketler çıkmaya başlıyor. 'Lisans eğitiminden de bize adam lazım' diyorlar. Master ve doktora biraz fazla gelebiliyor. ABD'deki üniversiteler önayak oluyorlar, Biyomedikal Mühendisliği adında bir bölüm açtılar. Eskiden Medikal ve Biyoloji'nin adındaki Biyoloji'nin Biyo'sunu kesiyorlar, Medikal'in önüne koyuyorlar. Oluyor size Biyo-Medikal Mühendisliği... Zaman içinde Biyomedikal Mühendisliği'nde ikiye bölünme oluyor. Bir tanesi günümüzde Biyomedikal olarak geçen hastalık tanısı ve tedavisi için teknoloji geliştiren ekip oluyor. İkincisi Klinik Mühendisliği denen bir alan oluyor. Klinik Mühendisliği -biz buna Hastane Mühendisliği de diyoruz- hastane içindeki teknolojilerle ilgilenen bir alandı. Bu ikili yapı uzun süre böyle gittikten sonra Klinik Mühendisliği unutulmaya başlandı. Bunun üzerine 3'üncü bir parça birleşiyor. Ona da Biyomühendislik deniyor. Doku mühendisliği, rejeneratif tıp, akıllı ilaçlar... Hücre ve hücre altı parçacıklara yönelik mühendislikler... Bu sefer Biyomedikal Mühendislik, Biyomedikal Mühendislik ile birleşmeye başlıyor. Ama Klinik Mühendislik unutuluyor.
Son 20 senedir hastanelerde bir teknoloji patlaması oldu. Bununla birlikte hasta verilerinde de bir artış oldu. Olaya sadece hastalık gözüyle bakmanın dışında, bir sistem gözüyle bakmak gerekiyor. Hastanın tedavisini yapan sadece doktor değil, sistemdir. Bütün sağlık hizmetleri süreçlerinden anlayan ve teknolojiyi en iyi kullanabilecek insanlar da yetiştirmeye ihtiyaç var. Biyomedikal Mühendisliği buna yetmemeye başladı. Biyomedikal Mühendisliği müfredatında hastane yönetimi ve hastane teknoloji hakkında bir bilgi yoktu. Tıp Mühendisliği; Klinik Mühendisliğini veya Hastane Mühendisliği'ni tekrar canlandırıyor."